علایم کمبود ویتامین ب کمپلکس در کودکان

ویتامین ب کمپلکس تعدادی از مواد مغذی محلول در آب شامل تیامین یا B1،  ریبوفلاوین یا B2 ، نیاسین یا B3، پیریدوکسین یا B6،  فولات،  کوبالامین یا B12، بیوتین و پانتوتنیک اسید را در بر می گیرد، که این ویتامین ها برای عملکرد طبیعی بدن اهمیت دارند. از آنجایی که رژیم‌های غذایی دچار کمبود هر یک از ویتامین های ب کمپلکس اغلب منابع ضعیفی از سایر ویتامین‌های B نیز هستند، معمولاً میتوان تظاهرات کمبود چند ویتامین B را در یک فرد مشاهده نمود.  بنابراین اقدام کلی در بیماری که شواهد کمبود ویتامین B خاصی را دارد، درمان با تمام ویتامین های گروه ب کمپلکس است.  

تیامین یا B1

 تیامین به طور کارآمدی در تمام دستگاه گوارش جذب شده و ممکن است در بیماران مبتلا به بیماری کبدی یا گوارشی کم باشد. نیاز به تیامین زمانی که مقدار زیادی کربوهیدرات مصرف شده باشد یا در طی دوره های افزایش متابولیسم برای مثال تب، فعالیت عضلانی، پرکاری تیروئید و بارداری و شیردهی افزایش می یابد.  الکل جنبه های گوناگونی از انتقال و برداشت تیامین را متأثر کرده و کمبود آن در الکلی ها محتمل می باشد.  

منابع تیامین 

خوک، ماهی و طیور منابع غذایی خوب تیامین غیر گیاهخواران هستند.  منابع اصلی تیامین برای گیاهخواران برنج، جو دوسر، گندم و بنشن ها هستند.  اغلب غلات آماده برای صبحانه با تیامین غنی شده اند. تیامین محلول در آب و حساس در برابر حرارت است.  اغلب ویتامین زمانی که برنج مکرراً شسته شده شده و آب پخت و پز دور ریخته می شود ، از بین میرود.  شیر مادری که خوب تغذیه شده تیامین کافی را تامین می کند. شیر مادر خواران، مادر دچار کمبود تیامین در معرض خطر کمبود هستند.  مواد ضد تیامین شامل قهوه و چای ممکن است در کمبود تیامین دخالت داشته باشند.  اغلب شیرخواران و کودکان بزرگتر که رژیم غذایی متوازن دریافت می‌کنند تامین کافی را از غذا به دست می‌آورند و نیازی به مکمل ندارند. 

کمبود  تیامین

کمبود تیامین با حالات سوء تغذیه شدید شامل بدخیمی و متعاقب جراحی همراه است.  

علائم بالینی کمبود تیامین 

کمبود تیامین می‌تواند در طی دو تا سه ماه از کاهش دریافت آن رخ دهد. نشانه های اولیه کمبود تیامین غیراختصاصی از قبیل خستگی، آپاتی ، تحریک پذیری، افسردگی، خواب‌آلودگی، تمرکز ذهنی ضعیف، بی اشتهایی ، تهوع و ناراحتی شکمی هستند و با پیشرفت این حالت علائم اختصاصی تر از جمله علائم عصبی مثل مور مور و سوزن سوزش شدن انگشتان پا ها تظاهر می کند. 

ریبوفلاوین 

ریبوفلاوین در برابر حرارت مقاوم است اما در برابر نور خراب می شود. شیر، تخم مرغ ، گوشت های احشا، بنشن ها و قارچ ها منابع غذایی غنی از ریبوفلاوین هستند. اغلب غلات تجاری ،آرد و نان ها با ریبوفلاوین غنی شده اند.  

کمبود ریبوفلاوین

علل کمبود ریبوفلاوین به طور عمده با حالات سوء تغذیه و سوء جذب شامل عفونت های گوارشی ارتباط دارد.  درمان با بعضی از داروها از قبیل فنوتیازین یا داروهای ضد بارداری خوراکی نیز می تواند موجب کمبود گردد.  

تظاهرات کمبود ریبوفلاوین 

علایم بالینی شامل زخم لبه و گوشه های دهان، التهاب زبان، کنژکتیویت یا قرمزی چشم ، ترس از نور، اشک ریزش و درماتیت سبوره است.  زخم لب ها با رنگ پریدگی در گوشه های دهان شروع شده و در نهایت منجر به زخمهای گسترده در لب میشود.  زبان صاف شده و ساختمان برجسته آن از بین میرود.  

نیاسین

 منابع غذای اصلی نیاسین گوشت، ماهی و طیور برای غیر گیاهخواران و غلات ، بنشن و سبزی های دارای برگ سبز برای گیاهخواران هستند. شیر و تخم مرغ نیاسین کمی دارند. 

تظاهرات کمبود نیاسین

کمبود نیاسین منجر به بیماری کلاسیک پلاگر می گردد.  کمبود نیاسین به طور عمده در جمعیت هایی که ذرت، ماده غذایی اصلی روی می دهد. نشانه های زودرس پلاگر شامل بی اشتهایی، سستی ، ضعف ، احساس سوزش سوزن شدن ، بی حسی و گیجی و کاملاً غیر اختصاصی هستند. سه علامت اصلی و کلاسیک پلاگر درماتیت یا حساسیت پوستی، اسهال و فراموشی است.  حساسیت پوستی آن به صورت قرمزی در سطوح در معرض آفتاب و مشابه آفتاب سوختگی ظاهر می شود و پس از آن پوسته ریزی روی می دهد.  

پیریدوکسین 

محتوای ویتامین ب ۶ شیر مادر و شیر مصنوعی شیرخوار کافی است. منابع غذایی خوب ویتامین شامل غلات غنی شده آماده، ماهی، طیور ، جگر، موز، برنج و بعضی از سبزی هاست. از دست دادن قابل ملاحظه ویتامین می‌تواند در طی فرآیند آماده‌سازی غذاها در حرارت بالا یا آسیاب کردن غلات روی دهد. در حالی که نیم پز کردن برنج از این اتلاف جلوگیری می کند. 

تظاهرات کمبود پیریدوکسین 

نشانه های کمبود که در شیرخواران دیده می‌شود شامل بی قراری و تحریک پذیری، تشنج، استفراغ و تأخیر رشد هستند. خطر کمبود در اشخاصی که قرص های ضدبارداری خوراکی مصرف می کنند افزایش می یابد. 

بیوتین 

اطلاعات محدودی درباره محتوای بیوتین غذاها وجود دارد و معتقدند که به طور گسترده وجود دارد و بنابراین احتمال کمبود آن کم است.  

تظاهرات کمبود بیوتین 

علائم بالینی شامل پوسته پوسته شدن اطراف سوراخ ها از جمله مقعد، قرمزی چشم ها ، نازک شدن مو و آلوپسی یا ریزش مو است. بی حالی، ضعف و تشنج، آتاکسی و رفتار انزواطلبی از علائم عصبی است.  

ویتامین ب ۱۲ 

منابع غذایی ویتامین ب ۱۲ تقریبا منحصر به غذاهای حیوانی است.  گوشت اعضای داخلی مثل جگر، گوشت عضله، غذاهای دریایی شامل صدف و ماهی طیور و زرده تخم مرغ منابع غنی هستند. غلات آماده غنی شده و شیر و محصولات آن منابع مهم ویتامین برای گیاهخواران هستند. کمبود ب ۱۲ به دلیل دریافت ناکافی رژیم غذایی عمدتاً در اشخاصی که از استفاده از محصولات حیوانی پرهیز می کنند روی می دهد. علائم مشابه تظاهرات کمبود فولات است. پررنگ شدن بند انگشتان و کف دست ها یافته شایعه کمبود ب ۱۲ در کودکان است.  همچنین کمبود ب ۱۲ مادر ممکن است منجر به نقص لوله عصبی جنین میشود.  نشانه های عصبی در کودکان شامل تحریک پذیری، ضعف، تاخیر تکاملی و حرکات غیر ارادی هستند.

شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص کودکان ما نوبت بگیرید.