لکه های پیری روی دست و بدن، لکه هایی به رنگ قهوه ای، خاکستری یا سیاه روی بدن هستند که معمولا در مناطق در معرض آفتاب، ظاهر می شوند. لکه های پیری با عناوین مختلفی مانند لکه های کبدی ، لنتیگو آفتابی ، لنتیگو پیری یا لنتیگو خورشیدی اطلاق می شوند. اما علت لکه های کبدی چیست؟ آیا مشکلات کبدی دلیل اصلی ایجاد کننده این لکه های پوستی هستند؟ این ها همگی سوالاتی هستند که در این پست طبینجا به آنها بیشتر پرداخته خواهد شد.
علت لکه های پیری روی دست
لکه های کبدی یا همان لکه های ناشی از افزایش سن ، نتیجه تولید بیش از حد ملانین یا رنگدانه های پوستی هستند. اگر چه پزشکان علت دقیق بروز این لکه ها را نمی دانند اما برخی از عوامل را در ایجاد آنها تاثیر گذار می دانند. دلایلی مانند پیری پوست، قرار گرفتن در معرض آفتاب یا سایر اشکال پرتوها مانند نور ماوراء بنفش (UV) در اثر استفاده از پرتوهای برنز کننده، همگی جزو علل احتمالی برای آنها به حساب می آیند. برخی از مناطق پوستی که برای مشاهده لکه های کبدی مستعدترند عبارتند از:
- صورت
- پیشانی
- پوست دست
- شانه ها
- بالای کمر
- بازوها
افراد در معرض لکه های پیری
افراد در هر سن، جنسیت و نژادی ممکن است دچار این لکه های پوستی روی دست و بدن خود شوند. با این حال لکه های پیری در افرادی که عوامل خطر خاصی دارند بیشتر دیده می شود. این افراد شامل:
- افراد بالای 40 سال
- داشتن پوستی روشن
- داشتن سابقه قرار گیری در معرض آفتاب
- داشتن سابقه استفاده مکرر از تجهیزات برنزه کننده
علائم لکه های کبدی
لکه های پیری روی دست معمولا از قهوه ای روشن تا رنگ سیاه متغیر هستند. لکه ها حاوی بافت باقی مانده پوستی بصورت مسطح بوده و معمولا در مناطق در معرض آفتاب ظاهر می شوند. این لکه ها هیچ دردی را ایجاد نخواهند کرد.
برخلاف کک و مک که در کودکان شایع است و بدون قرار گرفتن در معرض آفتاب کمرنگ می شود، لکه های پیری از بین نمی روند.
تشخیص لکه های کبدی
لکه های پیری روی دست معمولا به راحتی توسط پزشک تشخیص داده می شود. اما اگر در مورد آنها مشکوک باشد ممکن است درخواست نمونه برداری از ضایعات پوستی داشته باشد. در نمونه برداری معمولا تکه کوچکی از پوست برداشته شده و از نظر سرطان پوست یا سایر ناهنجاری ها مورد بررسی قرار می گیرد.
درمان لکه های پیری روی دست
لکه های پیری روی دست و بدن خطرناک نبوده و هیچ گونه مشکلی را برای سلامتی ایجاد نمی کنند. درمان این لکه ها مورد نیاز نبوده، اما برخی از افراد به دلیل مشکلات ظاهری تمایل به از بین بردن این لکه ها را دارند.
پزشکان ممکن است کرم های سفید کننده را برای محو شدن تدریجی این لکه های کبدی تجویز نمایند. این کرم ها معمولا حاوی ترکیبات هیدروکینون، همراه یا بدون ترکیبات رتینوئیدی مانند ترتینوئین هستند. البته کم رنگ شدن این لکه ها با استفاده از کرم های سفید کننده معمولا چندین ماه به طول می انجامد.
بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که کرم های سفید کننده و حاوی تریتینوئین، پوست را نسبت به آسیب با پرتوهای UV حساس تر می کنند. در طول دوره درمان فرد بایستی همیشه از کرم های ضد آفتاب استفاده نموده و بعد از کمرنگ شدن لکه های پیری روی دست حتی در روزهای ابری نیز به مصرف کرم های ضد آفتاب ادامه دهند.
البته برخی از اقدامات پزشکی نیز می توانند در کاهش میزان این لک ها موثر باشند مانند:
- لایه برداری شیمیایی: از این روش برای از بین بردن لایه خارجی پوست استفاده شده تا پوست جدیدی جایگزین شود.
- میکرودرم ابریژن: از این روش برای صاف نمودن لایه های خارجی پوست استفاده شده تا پوست جدیدی به جای آن ها رشد نماید.
- روش کرایو: با این روش لکه های پیری روی دست با نیتروژن مایع منجمد می شوند.
در مورد این روش ها نیز توصیه بر اینست که همیشه بعد از درمان از کرم ضد آفتاب استفاده کنید تا از آسیب پوست شما در برابر اشعه UV و بروز مجدد لکه ها جلوگیری نماید. درمان های خانگی لکه های کبدی اگر چه در دسترس هستند اما به اندازه کرم های تجویز شده ممکن است چندان قوی نباشند.
جلوگیری از ایجاد لک پیری دست
با این که همیشه نمی توان از لکه های پیری جلوگیری نمود اما روش های مختلفی وجود دارد که می توان با استفاده از آنها شانس ایجاد آنها را کاهش داد مانند:
- از قرار گیری در معرض نور آفتاب در ساعات اوج شدت پرتوهای خورشیدی یعنی 10 صبح تا 3 بعد از ظهر خودداری کنید.
- بصورت روزانه از کرم های ضد آفتاب استفاده کنید. کرم های ضد آفتاب بایستی حداقل دارای SPF 30 بشند تا قادر به محافظت در برابر نور UVA و UVB باشند.
- حداقل 30 دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب از ضد آفتاب استفاده کنید. هر دو ساعت یکبار و بعد از شنا و عرق کردن مجددا آن را روی پوست اعمال کنید.
- از لباس های محافظتی مانند کلاه، شلوار و پیراهن های آستین بلند استفاده کنید. این پوشش ها قادر به محافظت پوست شما در برابر اشعه UV هستند. (1)
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
این لک های پوستی دست نیازی به درمان ندارند اما اگر چنان چه بصورت تیره تر یا افزایش سطح ظاهر شدند بهتر است توسط یک پزشک مورد بررسی قرار گیرند. تغییرات پوستی جدید در لک ها مانند موارد زیر بهتر است توسط متخصص پوست ویزیت شوند:
- لک های سیاه
- لک های در حال رشد
- با حاشیه های نامنظم
- دارای خونریزی
- دارای ترکیب غیر معمول رنگی
چنانچه در مورد لکه های ناشی از افزایش سن خود نیازمند مشورت با یک متخصص پوست هستید، می توانید از طریق سامانه آنلاین طبینجا اقدام نمایید.
