دفع مدفوع با قوام کاهش یافته و به دفعات مکرر اسهال نامیده میشود. هر‌گاه دفع مدفوع بیش از سه بار در روز باشد فرد مبتلا به اسهال می باشد. اسهال و استفراغ یکی از دلایل شایع مراجعه بیماران به مراکز درمانی و کلینیک‌ها می باشد. تمامی گروه های سنی می توانند مبتلا به اسهال شوند، گرچه افراد مسن و کودکان بیشتر از سایرین مستعد هستند. پاتولوژی اصلی در اسهال آسیب مخاط روده و کاهش جذب از سطح مخاط می‌باشد. به دنبال این کاهش جذب ،مواد مواد غذایی به صورت هضم نشده خارج شده و ایجاد اسهال می کنند .
طول مدت اسهال
از نظر طول مدت اسهال به دو دسته حاد و مزمن طبقه‌بندی می‌شوند. در صورتی که طول مدت آن کمتر از ۴ هفته باشد، حاد و در صورتی که بیش از ۴ هفته باشد مزمن نامیده می شود. اسهال مزمن نیازمند بررسی بیشتری بوده و معمولاً مطرح کننده یک مشکل پاتولوژی در سیستم گوارش و.. می باشد. اسهال می تواند ناشی از عوامل عفونی و غیرعفونی باشد. بیماری‌های گوارشی نظیر سلیاک (از طریق کاهش جذب) و سندروم روده تحریک پذیر (از طریق افزایش حرکات روده) می توانند در سیر خود ایجاد اسهال کنند.
شایع ترین علت اسهال
شایع ترین علت اسهال در سرتاسر جهان مشکلات عفونی ( اسهال عفونی ) می باشد. مناطق گرمسیری و مناطقی که از نظر سطح بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی پایین تر باشند، شیوع اسهال بیشتر از سایر نواحی هست. شایع ترین عامل عفونی اسهال در گروه سنی کودکان، روتاویروس ها هستند و این در حالی است که سایر ویروس‌ها نظیر نور ویروس ها و… در بزرگسالان می توانند عامل ایجاد اسهال باشند. باکتری هایی نظیر سالمونلا، شیگلا و …نیز می‌توانند عفونت‌های اسهال ایجاد کنند .
اسهال های ویروسی
اسهال های ویروسی معمولاً حجیم بوده و به دنبال آن فرد دچار دهیدراتاسیون (کم آبی) میشود . اسهال های باکتریال دفعات مکرر و حجم کمتر دارد.
تب یافته‌های بالینی
تب یافته‌های بالینی است که بیشتر در اسهال های باکتریال دیده میشود .تنسموس (احساس درد و دل پیچه به هنگام دفع اسهال)در اسهال های باکتریال دیده می شود. در گروه سنی کودکان اسهال های ویروسی می توانند همراه با علائمی شبیه سرماخوردگی باشند. در اسهال ناشی از باکتری های همچون شیگلا، سالمونلا، کمپیلوباکتر ژژونی و… رگه های خون ممکن است دیده شود که ناشی از تهاجم باکتری به پرزهای روده و آسیب به آنها می باشد. گاهی اوقات عفونت‌های انگلی نیز می‌توانند علت اسهال عفونی در کودکان باشند که شایع ترین انگل ایجاد کننده اسهال ژیاردیا نامیده شده و از طریق آبهای آلوده منتقل می شود، این انگل می تواند ایجاد اسهال مزمن کرده و در رشد کودکان اختلال ایجاد کند.
کودکانی که مبتلا به نقص سیستم ایمنی
کودکانی که مبتلا به نقص سیستم ایمنی هستند می توانند به وسیله عفونت های قارچی دچار اسهال بشوند. عوامل عفونی اسهال معمولاً از طریق آب و غذای آلوده و دست آلوده منتقل میشود و در طول مدت عفونت زایی خود توانایی سرایت از فرد آلوده به افراد سالم دارند و واگیردار هستند.
اسهال عفونی در کودکان
اسهال عفونی در کودکان معمولاً نیازی به مراجعه پزشک ندارد و با درمان های خانگی بهبود پیدا میکند. در صورتی که اسهال بیش از دو روز طول بکشد، همراه تب باشد و یا خونی باشد ،مراجعه به پزشک لازم است. کاهش حجم ادرار و اشک، بی حالی و… نشانه هایی از کم آبی بوده که در این مواقع نیز بهتر است به پزشک مراجعه شود. اساس اصلی درمان اسهال جایگزینی مایعات از دست رفته و تجویز سرم های خوراکی ومایعات می باشد. در صورتی که اسهال همراه با استفراغ باشد و کودک تحمل تغذیه خوراکی نداشته باشد ،تجویز مایعات وریدی (تزریق داخل رگ ) توصیه میشود. اسهال عفونی در کودکان معمولاً خود بهبود شونده است و نیازی به درمان آنتی بیوتیک ندارد. در صورتیکه کشت باکتری مدفوع مثبت شود، علاوه بر مایع درمانی تجویز آنتی بیوتیک هم توصیه میشود.
داروهای کاهش دهنده حرکات روده
داروهای کاهش دهنده حرکات روده نظیر لوپرامید و… می‌تواند در بهبود دل پیچه بیمار موثر باشند که البته مصرف آنها بدون تجویز پزشک توصیه نمی شود. پروبیوتیک ها می توانند در کاهش طول مدت اسهال مفید و سودمند باشند. توجه به تعویض منظم پوشک در چنین مواقعی مانع از ایجاد جوش پوشک و سوختگی پای نوزاد در اثر مدفوع می گردد.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص داخلی ما نوبت بگیرید.
