درد عضلانی شکم چیست؟
درد عضلانی شکم یا اسپاسم عضلات، در اثر انقباض طولانی مدت عضلات این ناحیه رخ می‌دهد؛ براساس محل درد و شدت آن، ممکن است دردی خفیف و یا درد شدید همراه با گرفتگی عضلات احساس کنید.
در اغلب موارد اسپاسم و درد عضلانی شکم به خودی خود آزاردهنده نیست؛ اما عموما این اسپاسم نشانه‌ای از یک مشکل زمینه‌ای است که لازم است درمان و بررسی شود.
درد عضلانی شکم به دلیل انقباض عضلات این محل یا در اصطلاح رایج پزشکی «اسپاسم» رخ می‌دهد. اسپاسم در اثر انقباض طول کشیده‌ی عضلات شکم، معده یا روده‌ها رخ می‌دهد.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با این نوع درد و درمان‌های خانگی آن آشنا کنیم.
در این مقاله می‌خوانید:
• درد عضلانی شکم چیست؟
• علل شایع درد عضلانی شکم چیست؟
• درمان‌های خانگی برطرف شدن سریع درد عضلانی شکم
• چگونه از بروز درد عضلانی شکم پیشگیری کنیم؟
• چه زمانی برای درد عضلانی شکم به پزشک مراجعه کنیم؟
علل شایع درد عضلانی شکم چیست؟
در زیر به تعدادی از علل شایع بروز درد عضلانی شکم اشاره می‌کنیم؛ دانستن علت درد به یافتن بهترین درمان کمک می‌کند:
• کشیدگی عضلات ناحیه‌ی شکم: درصورت کار کردن و یا فعالیت بیش از حد ممکن است عضلات این ناحیه دچار اسپاسم و گرفتگی در نهایت بروز درد شکم شوند.
• کم آبی یا دهیدراتاسیون: در اثر از دست دان مایعات متعاقب اسهال، استفراغ و یا تعریق ممکن است عضلات بدن از جمله عضلات ناحیه‌ی شکم منقبض شوند.
• گاز: تولید گاز در بدن ممکن است باعث شود عضلات روده اسپاسم شوند تا به دفع گاز از بدن کمک کنند.
• بیماری‌های التهابی روده یا IBD: دو بیماری شایع این گروه کرون و کولیت اولسراتیو هستند که ممکن است در مراحل اولیه خودشان را به صورت درد شکم نشان دهند.
• سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر یا IBS: این یک ناهنجاری رایج و مزمن است که خودش را به صورت تغییر عادات اجابت مزاج نشان می‌دهد و ممکن است با درد عضلانی شکم هم همراهی داشته باشد.
• گاستریت و گاستروانتریت: این هردو با ورم معده همراهی دارند. گاستروانتریت باعث التهاب روده هم شده و اغلب علل عفونی دارد.
• یبوست
درمان‌های خانگی برای برطرف شدن سریع درد عضلانی شکم
چناچه درد شکم برایتان آزاردهنده است، درمان‌های بسیاری وجود دارند که بتوانید درد را در منزل تسکین دهید. برخی روش‌های خانگی به درمان علت زمینه‌ای کمک می‌کنند، در حالی که سایر روش‌ها به ریلکس کردن عضلات و درنتیجه برطرف شدن اسپاسم و درد عضلانی شکم کمک می‌کنند.
• گرما
گرما می‌تواند به ریلکس شدن عضلات و برطرف شدن اسپاسم کمک کند. این روش به ویژه در صورتی که علت درد عضلانی شکم، کشیدگی عضلات ناشی از فعالیت بیش از حد باشد، مناسب است. برای این کار می‌توانید از یک حوله‌ی گرم و یا کیسه آب داغ استفاده کنید.
• سرما
استفاده از سرما می‌تواند به هر چه سریع‌تر برطرف شدن درد و رفع علائم کمک کند. سرما همچنین می‌تواند التهاب محل را کاهش دهد. برای این کار می‌توانید از یک کیسه یخ استفاده کنید و آن را به مدت 10 تا 15 دقیقه در محل قرار دهید و این کار را برای چند بار در روز تکرار کنید.
• ماساژ
ماساژ شکم می‌تواند تاثیر خوبی در کاهش اسپاسم داشته باشد و به ریلکس شدن عضلات ناحیه کمک کند.
• الکترولیت
چنانچه علت درد عضلانی شکم دهیدراتاسیون یا کم آبی باشد، جایگزینی الکترولیت‌های از دست رفته‌ی بدن می‌تواند راه حل خوبی برای درمان آن باشد. می‌توانید نوشیدنی‌های ورزشی را بدین منظور امتحان کنید. با این حال همواره احتیاط کنید. به خصوص اگر بیماری کلیوی دارید؛ زیرا مقادیر بالای برخی الکترولیت‌ها از قبیل پتاسیم در بدن می‌تواند خطرناک باشد.
چنانچه سرگیجه داشتید و یا از حال رفتید، نشان‌دهنده‌ی از دست رفتن بخش زیادی از آب بدن است. در این صورت لازم است فورا به یک مرکز درمانی مراجعه کنید تا اقدامات حیاتی موردنیاز برای شما انجام شود. در این حالت از تزریق داخل وریدی مایعات استفاده می‌شود تا از آسیب به سایر ارگان‌ها نظیر کلیه، کبد و قلب پیشگیری شود.
• مسکن‌ها
اگر شدت درد شما زیاد است، استفاده از برخی مسکن‌ها و داروهای بدون نسخه نظیر ایبوبروفن و استامینوفن می‌تواند کمک‌کننده باشد. با این حال حین مصرف این داروها باید احتیاط لازم را داشته باشید. برخی مسکن‌ها از قبیل ایبوبروفن در صورت مصرف بیش از معمول می‌تواننند باعث ایجاد زخم معده و بیماری کلیوی در درازمدت شوند. استامینوفن هم می‌تواند در صورت مصرف بیش از حد باعث آسیب به کبد و یا حتا نارسایی کبدی شود. چنانچه درد شما به دوز معمول مسکن‌ها پاسخ نداد، لازم است در این باره با یک پزشک مشورت کنید.
• استراحت
اگر اسپاسم و درد عضلانی شکم به دلیل کشیدگی عضلات رخ داده باشد، استراحت و فعالیت نکردن برای مدتی می‌تواند به برطرف شدن اسپاسم کمک کند.
پیشنهاد مطالعه: فتق شکمی | علت شکم درد در نیمه شب
سایر درمان‌ها
درد عضلانی شکم در صورتی که به دلیل کشیدگی عضلات، گاز و یا کم آبی باشد می‌تواند در خانه درمان شود. با این حال سایر شرایط و یا اسپاسم شدید شکم نیاز به درمان‌ها و مراقبت‌های جدی‌تری دارد. پزشک ابتدا سعی می‌کند علت زمینه‌ای درد را پیدا کند و در مرحله‌ی بعد متناسب با آن درمان مناسب را انتخاب کند.
درمان ممکن است شامل هر یک از موارد زیر باشد:
• آنتی بیوتیک در صورتی که علت درد گاستریت یا گاستروانتریت باشد
• دسته‌ای از داروها به نام آمینوسالیسیلات‌ها برای درمان کولیت اولسراتیو و در مواردی بیماری کرون
• کورتیکواستروئیدها برای کولیت اولسر و کرون
• داروهای ضداسپاسم درصورتی که مبتلا به سندروم روده‌ی تحریک پذیر باشید و یا اسپاسم عضلات با درمان‌های دیگر بهبود نیافته باشد
چگونه از بروز درد عضلانی شکم پیشگیری کنیم؟
اگر علت اسپاسم بیماری‌های التهابی روده و یا سندروم روده تحریک پذیر باشد، درمان علت زمینه‌ای بهترین راه پیشگیری از بروز درد است. در سایر موارد روش‌های زیر می‌توانند به پیشگیری از بروز درد کمک کنند:
• به درستی ورزش کنید.
ورزش کردن می‌تواند به تقویت عضلات بدن کمک کند؛ با این حال اگر بیش از حد از آن‌ها کار بکشید و یا به درستی ورزش نکنید، ممکن است نتیجه‌ی عکس بدهد و به عضلات آسیب برساند. همیشه مطمئن باشید که به درستی ورزش می‌کنید و در فواصل منظم استراحت کنید.
• آب بنوشید.
همواره مطمئن باشید که بدنتان در معرض کم آبی نیست. کم‌آبی می‌تواند تعادل الکترولیت‌ها در بدن را بهم بریزد و باعث اسپاسم عضلات شود.
• عادات غذایی خود را تغییر دهید.
تغییر برخی عادات غذایی می‌تواند به پیشگیری از بروز درد شکم با عللی مثل گاستریت، گاستروانتریت یا IBS کمک کند.
• چنانچه علت اسپاسم گاز است، کاهش مصرف غذاهای غنی از فیبر می‌تواند کمک‌کننده باشد. با این حال غذاهای پرفیبر می‌توانند به کاهش علائم سندروم روده تحریک‌پذیر و گاستریت کمک کنند.
• مصرف الکل را محدود کنید.
• مصرف غذاهای تند و پرچربی را محدود کنید؛ زیرا می‌توانند باعث تحریک معده شوند.
• چنانچه مبتلا به بیماری التهابی روده هستید، با پزشک خود درباره این که چه رژیم غذایی برایتان مناسب‌تر است، مشورت کنید.
چه زمانی برای درد عضلانی شکم به پزشک مراجعه کنیم؟
این دردها اغلب قابل تحمل هستند و پس از مدتی و بدون نیاز به مراجعه به پزشک برطرف می‌شوند. با این حال اگر شکم به دفعات اسپاسم شود، دردناک شود و یا اسپاسم مدام تکرار شود، نیاز به مراجعه به پزشک دارد؛ زیرا ممکن است علامتی از یک مشکل جدی‌تر باشد. در صورتی که هر یک از علائم زیر را در همراهی با اسپاسم شکم داشتید، به پزشک مراجعه کنید:
• حالت تهوع و استفراغ
• دفع خون در مدفوع
• درد بسیار شدید به ویژه درد قفسه سینه
• اسپاسم طولانی مدت و یا تکرار شونده
• تب
• تنگی نفس
چنانچه درد عضلانی شکم و اسپاسم باعث مختل شدن فعالیت‌های روزمره‌تان شود، لازم است به پزشک مراجعه کنید.
جمع بندی
اسپاسم و درد عضلانی شکم عموما چندان نگران‌کننده نیست و با کمک روش‌های خانگی قابل درمان است. با این حال درمواردی ممکن است نشان دهنده‌ی عارضه‌ای جدی در بدن باشند و نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشند.
در صورتی که درد عضلانی شکم ادامه‌دار شد و یا تکرار شد، با تب، حالت تهوع و استفراغ، خون در مدفوع و یا اسهال همراهی داشت، لازم است سریعا به پزشک مراجعه کنید.
شما می توانید با استفاده از سامانه آنلاین طبینجا از متخصصین داخلی ما نوبت بگیرید.
