علت ترشح بزاق در خواب

علت ترشح بزاق در خواب چیست؟ گاهی پیش می‌آید که صبح درحالی بیدار می‌شویم که بالشتمان از آب دهان خیس شده است. این وضعیت آزاردهنده به علل مختلفی می‌تواند رخ دهد. با خواندن این مقاله می‌تواند با علل مختلف این مشکل آشنا شده و با توجه به علائم خود با پزشک متخصص مربوطه مشورت کنید.

ریزش بزاق دهان در خواب چگونه رخ می‌دهد؟

ریزش بزاق دهان که در اصطلاح پزشکی به آن سیالوره (Siahlorrhea) یا drooling می‌گویند، می‌تواند به علت ترشح زیاد بزاق یا عدم توانایی بلع بزاق رخ دهد. در اکثر مواقع ریزش آب دهان در خواب به این علت است که دهان در خواب باز می‌ماند و طبیعتاً آب دهان بیرون می‌ریزد. در ادامه علل این موضوع توضیح داده خواهد شد.

علل ریزش بزاق دهان در خواب

باز بودن دهان در خواب: عضلات بدن ما در فاز non REM خواب به حالت استراحت درمی‌آیند و درنتیجه احتمال زیادی وجود دارد که دهان در خواب بصورت خودبخود باز شود و منجر به ریزش آب دهان در خواب شود. رخ دادن گهگاهی این اتفاق نشان‌دهنده بیماری خاصی نیست. اما اگر فردی همیشه با دهان باز می‌خوابد، بهتر است با مراجعه به پزشک وجود دلایل زیر را بررسی کند:

1- بزرگی لوزه‌ها

در ناحیه دهان و حلق ما چند عدد لوزه وجود دارد. لوزه‌ها بافت‌های لنفاوی هستند که در دفاع بدن درمقابل میکروب‌ها مؤثر هستند و در تمام افراد وجود دارند. اما در بعضی افراد بافت این لوزه‌ها دچار افزایش حجم می‌شود و مشکلاتی را به وجود می‌آورد. لوزه‌های دهانی دو بافت لنفاوی در دو طرف انتهای دهان هستند که هنگامی که برای سرماخوردگی به پزشک مراجعه می‌کنید، آنها را با نگاه کردن به گلوی شما با چراغ قوه معاینه می‌کند. لوزه آدنوئید یا حلقی نیز همانی است که به لوزه ی سوم معروف است. این لوزه در معاینه دیده نمی‌شود و برای بررسی بزرگ شدن آن عکس رادیولوژی حلق لازم است. بزرگ شدن لوزه‌ها می‌تواند باعث شود کودک در خواب دهان را باز کند تا بتواند راحتتر نفس بکشد و این موضوع می‌تواند علت ترشح بزاق در خواب باشد.

2- انسداد بینی

گرفتگی بینی به علت آلرژی، پولیپ بینی، انجراف تیغه بینی، سینوزیت یا سرماخوردگی می‌تواند باعث شود فرد با دهان باز بخوابد و ریزش بزاق دهان در خواب اتفاق بیفتد.

3- مشکلات دندان و فک

چفت نشدن یا malocclusion دندان‌ها به علت بهم ریختگی نحوه قرارگیری آنها یا جلو بودن فک می‌تواند باعث خوب بسته نشدن دهان شود. وجود فاصله بین دندانهای جلویی یا  open bite می‌تواند علت ترشح بزاق در خواب باشد.

4- آپنه خواب

آپنه خواب یکی از اختلالات خواب است که به علل بسیار متنوعی رخ می‌دهد. در این بیماری، تنفس طی خواب به صورت متناوب قطع می‌شود. در نتیجه فرد چندین بار در طول خواب به علت قطع تنفس از خواب بیدار می‌شود. این مشکل هم می‌تواند به علت مشکلات آناتومی زبان، حلق، لوزه‌ها و هم به علل ناشناخته مربوط به سیستم عصبی رخ دهد. فرد مبتلا خواب راحتی ندارد و معمولاً در طول روز خواب‌آلود و خسته است. باز بودن دهان در خواب در این بیماری می‌تواند علت ترشح بزاق در خواب باشد.

ترشح زیاد بزاق

گاهی ریزش آب دهان در خواب به علت ترشح زیاد بزاق (Hypersalivation) رخ می‌دهد. اصلی‌ترین علت این مشکل داروها هستند.

1- داروها

داروهایی مثل داروهای ضد اضطراب، ضد تشنج، ضد سایکوز، لیتیوم، دونپزیل (آرسیپت) و غیره می‌توانند باعث اثر بر اعصاب مسدول ترشح بزاق و ترشح بیش از حد بزاق شوند.

2- عفونت دهان و دندان

وجود عفونت و التهاب در دندان‌ها و لثه‌ها و بافت پری اودنتال می‌تواند باعث افزایش ترشح بزاق شود و علت ترشح بزاق در خواب باشد.

3- فاز ترشحی دوره ی قاعدگی

طبق برخی مطالعات میزان ترشح بزاق در طی فاز ترشحی دوره ی عادت ماهیانه، یعنی فاصله ی بین تخمک‌گذاری تا شروع قاعدگی بعدی، زیاد می‌شود. فاز ترشحی بین روزهای 14 تا 28 اتفاق می‌افتد و با افزایش پروژسترون همراه است و می‌تواند یک علت ترشح بزاق در خواب باشد.

ضعف عضلات بلع

عضلات فک، زبان، حلق، و مری مسئول فرآیند بلع هستند. در افرادی که به علت اختلالات عصبی یا عضلانی، فرآیند بلع دچار مشکل شود، ممکن است ریزش آب دهان در خواب اتفاق بیفتد.

1- فلج مغزی

فلج مغزی که CP نیز نامیده می‌شود، معمولاً در کودکان رخ می‌دهد و در آن به علت آسیب به بخشی از مغز، فرد توانایی حرکت نرمال را از دست می‌دهد و ممکن است دچار فلج کامل یا ضعف برخی از عضلات بدن شود. ضعف عضلات مربوط به بلع دراین کودکان، عفونتهای دهان، عدم توانایی کنترل سر و گردن، و مصرف داروهای ضد تشنج همگی می‌توانند علت ترشح بزاق در خواب در افراد مبتلا به CP باشند.

2- پارکینسون

از دیگر علل ترشح بزاق دهان در خواب، بیماری عصبی پارکینسون است که در آن عضلات کل بدن از جمله دهان و حلق دچار ضعف شده و فرد دچار مشکل بلع و ریزش آب دهان در خواب می‌شود.

3- بیماری ویلسون

بیماری ویلسون نوعی بیماری متابولیک که به علت ازدیاد مس در بدن، فرد دچار مشکلات متعدد از جمله آسیب به اعصاب و ضعف عضلات می‌شود و از علائم آن ریزش آب دهان است که می‌تواند علت ترشح بزاق در خواب باشد.

مشکلات مری

مری لوله‌ای باریک است که غذا را از دهان شما به معد انتقال می‌دهد. عضلات مری باید به خوبی در هنگام ورود غذا شروع به حرکت کنند تا لقمه را به پایین انتقال دهند. همچنین عضله ی انتهای مری باید هنگام رسیدن لقمه شل شود تا لقمه وارد معده شود.

1- ریفلاکس معده: ریفلاکس مری از جمله علل افزایش ترشح بزاق است. همچنین این بیماری در مراحل پیشرفته می‌تواند به مشکلات شدید مری یا انسداد مری منجر شود. هردوی این عوارض می‌توانند علت ترشح بزاق در خواب باشند.

2- آشالازی: نوعی اختلال عملکرد عضلات مری است که در آن عضلات به خوبی نمی‌توانند لقمه غذا را از مری عبور دهند و عضله انتهای مری هنگام رسیدن غذا شل نمی‌شود. درنتیجه غذا در مری باقی می‌ماند و به معده منتقل نمی‌شود. این موضوع می‌تواند باعث مشکل بلع، برگشت غذا به دهان، احساس مزه تلخ در دهان، و ریزش آب دهان در خواب شود.

3- بیماری شاگاس: نوعی بیماری انگلی مخصوص کشورهای استوایی است که تاکنون در ایران دیده نشده و در اثر انگلی به نام تریپانوزوم کروزی اتفاق می‌افتد. این انگل بر روی سیستم عصبی، دستگاه گوارش و قلب اثر می‌گذارد. بزرگ شدن مری (Megaesophagus)، بزرگ شدن غدد بزاقی و ریزش بزاق دهان از علائم ابتلا به این انگل است.

4- انسداد مری: انسداد مری در اثر تومورها، جسم خارجی یا بافتهای اضافی نیز از علل دیگر ریزش بزاق در خواب است.

علت ترشح بزاق در خواب از نظر طب سنتی، طب سنتی ایران ریزش بزاق دهان در خواب را ناشی از ازدیاد بلغم (طبع سرد و تر) می‌داند و درنتیجه خوردن غذاهای با طبع گرم را برای درمان آن مفید می‌داند.

منابع:

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15681902/

https://emedicine.medscape.com/article/879271-overview

https://www.verywellhealth.com/why-we-drool-in-our-sleep-3015103

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17892967/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4253273/

https://eje.bioscientifica.com/view/journals/eje/48/2/acta_48_2_016.xml

شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص گوش و حلق و بینی ما نوبت بگیرید.