هرپس چشم یا تبخال چشمی نوعی عفونت ویروسی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می شود. عفونت‌های تبخالی که روی چشم تأثیر می‌گذارند معمولاً ناشی از عفونت‌های HSV نوع 1 هستند که یکی از علل شایع تبخال و تاول‌های روی صورت می باشند. اما عفونت‌های HSV نوع 2 دستگاه تناسلی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در مواردی نادر، زمانی که مادر آلوده است، نوزاد ممکن است در هنگام تولد دچار عفونت HSV 2 شود.
تبخال چشم چیست؟
تبخال چشم معمولاً لایه بیرونی شفاف چشم یعنی قرنیه را درگیر می کند. با این حال اگرچه این وضعیت نادری است، اما امکان این که عفونت تبخال بر لایه های داخلی چشم تأثیر بگذارد نیز وجود دارد. عفونت چشمی HSV فقط یک چشم را تحت تاثیر قرار می دهد نه هر دو را.
علت اولیه ایجاد عفونت هرپس نوع 1 به طور کامل شناخته نشده است، اما تصور می‌شود که اکثر افراد در اوایل زندگی، با یا بدون علائم، در معرض ویروس قرار می‌گیرند و سپس این ویروس برای دوره‌های طولانی غیرفعال می‌ماند. با آغاز سیگنال فعال شدن ویروس علائم مربوط به ویروس تبخال ایجاد می شود.
با این حال، همه افرادی که در معرض ویروس تبخال قرار می گیرند، دچار شیوع زخم های معمولی تاول مانند نمی شوند. دلایل شیوع تاول ها مشخص نیست، اگرچه جمعیت های با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری باشند. افرادی که دچار عفونت تبخال در چشم شده اند در معرض خطر عفونت های مکرر هستند.
اگر علائم جدی دیگری را در ارتباط با علائم تبخال خود تجربه کردید، از جمله عرق کردن، تب بالا، تغییر در سطح هوشیاری، تغییر در بینایی یا تاری دید ناگهانی، فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
انواع تبخال چشم
دو نوع اصلی تبخال در ناحیه چشمی وجود دارد. کراتیت اپیتلیال شایع‌ترین شکل تبخال چشم است، اما کراتیت استرومایی جدی‌تر است و می‌تواند منجر به کوری شود.
کراتیت اپیتلیال
کراتیت اپیتلیال حدود 50 تا 80 درصد از کل عفونت‌های تبخال چشمی را تشکیل می‌دهد. این ویروس با تکثیر سلول های اپیتلیال، قرنیه را از بین می برد.
کراتیت استرومال
کراتیت استرومایی لایه‌های عمیق‌تری قرنیه به نام استروما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری در اثر ترکیبی از عفونت ویروسی و مکانیسم های ایمنی ضعیف ایجاد می شود. کراتیت استرومال می تواند منجر به زخم قرنیه و از دست دادن بینایی شود
دو نوع کراتیت استرومایی وجود دارد: کراتیت استرومایی بدون زخم و کراتیت استرومایی HSV همراه با زخم.
- کراتیت استرومایی بدون زخم:
تصور می‌شود که از پروتئین‌های ویروسی بر جای مانده در قرنیه حتی پس از رفع عفونت رخ می‌دهد. بدن یک پاسخ التهابی به این پروتئین ها تولید می کند که منجر به کراتیت استرومایی بدون نکروز یا مرگ بافتی می شود. - کراتیت استرومایی HSV همراه با زخم:
این بیماری شیوع کمتری از کراتیت استرومایی بدون زخم دارد. همچنین یک پاسخ ایمنی به پروتئین های باقی مانده در استروما است. به جای التهاب، نکروز بافتی رخ می دهد که منجر به تشکیل زخم باز و تخریب بستر استرومایی می شود.
علائم تبخال چشمی
چندین علامت رایج اغلب در عفونت تبخال چشم رخ می دهد. در صورت بروز هر یک از این علائم، برای پیشگیری از آسیب دائمی به چشم باید با یک متخصص چشم مشورت کنید.
علائم شایع تبخال چشم
ممکن است هر روز یا هر چند وقت یکبار علائم تبخال چشم را تجربه کنید. گاهی اوقات، هر یک از این علائم رایج می تواند شدید باشد مانند:
- تاری دید
- چشم درد
- افزایش حساسیت به نور
- التهاب سطح چشم (کونژنکتیویت)
- بی قراری یا بی حالی
- برجستگی های دردناک روی پلک یا روی خود چشم
- چشم های قرمز و دردناک (چشمان خون آلود)
- تورم غدد لنفاوی جلوی گوش
- یووئیت و ایرتیس (التهاب ساختارهای چشم)
- ترشحات آبکی چشم
علائم نشان دهنده یک بیماری جدی
در برخی موارد، این تبخال می تواند نشانه یک بیماری جدی باشد که باید فوراً در شرایط اضطراری ارزیابی شود. در صورت مشاهده هر یک از این علائم جدی در خود یا فردی که در کنار او هستید سریعا به پزشک مراجعه کنید:
- غش، تغییر در سطح هوشیاری یا بی حالی
- سردرد
- تب بالا
- سفتی گردن
- تغییر ناگهانی در بینایی، از دست دادن بینایی یا درد چشم
علت تبخال چشم چیست؟
تب خال چشم در اثر عفونت با ویروس هرپس سیمپلکس (HSV)، معمولاً نوع 1 ایجاد می شود. علائم ممکن است بلافاصله پس از عفونت یا در زمان بعدی ظاهر شوند. اعتقاد بر این است که اکثریت جمعیت در مقطعی از زندگی خود، معمولاً در دوران کودکی، در معرض HSV قرار دارند. با این حال، ویروس می تواند برای مدت طولانی غیرفعال بماند. با فعال شدن دوباره ویروس، می تواند باعث شیوع تبخال، از جمله عفونت احتمالی چشم شود.
اگر قبلاً مبتلا به تبخال در چشم بوده اید، احتمال اینکه دوباره به تبخال چشم مبتلا شوید بسیار بیشتر است. زمان بین دوره های این تبخال می تواند از چند روز تا چند سال متفاوت باشد.
عوامل خطر برای تبخال چشم
دلیل فعال شدن مجدد ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) که باعث ایجاد این شرایط می شود مشخص نیست. با این حال، اگر قبلاً چنین شرایطی را تجربه کرده باشید، عوامل متعددی ممکن است احتمال عود آن را افزایش دهند، از جمله:
- تب بالا
- افزایش قرار گرفتن در معرض آفتاب
- افزایش سطح استرس
- آسیب به چشم
درمان تبخال چشم
درمان این وضعیت با ارزیابی کردن توسط یک متخصص چشم شروع می شود. این شرایط معمولاً با قطره های چشمی ضد ویروسی یا پمادهای موضعی درمان می شود. البته موارد شدیدتر ممکن است با قطره های استروئیدی درمان شوند. همچنین ممکن است پزشک شما سعی کند سلول های آسیب دیده را به صورت دستی از قرنیه با کمک یک سواب پنبه ای حذف کند.
اگرچه تجویز قطره یا پماد چشمی به طور کلی برای درمان تبخال چشم موثر است، اما در همه بیماران موثر نیست. در صورتی که اقدامات درمانی صورت نگیرد، یا اگر درمان موثر واقع نشود، امکان ایجاد اسکار شدید قرنیه وجود دارد. در برخی موارد، پیوند قرنیه برای بازگرداندن بینایی طبیعی لازم است.
عوارض
عوارض این تبخال ها معمولاً تهدید کننده زندگی نیستند، اما آنها می توانند جدی باشند و منجر به از دست دادن بینایی شوند. شما می توانید با پیروی از برنامه درمانی که پزشک برای شما طراحی کرده است، خطر عوارض جدی خود را به حداقل برسانید. برخی از عوارض این وضعیت عبارتند از:
- تاری دید یا دوبینی
- تورم قرنیه همراه با التهاب و اسکار
- ناراحتی مزمن چشم
- از دست دادن بینایی و نابینایی
چنانچه با چنین وضعیتی مواجه شده اید، می توانید بصورت آنلاین با متخصصین چشم طبینجا مشورت نمایید.
