دو بینی چیست؟
دیپلوپیا اصطلاحی پزشکی است که به شرایط دو بینی یا دید دوتایی اطلاق می شود. این شرایط باعث می شود که فرد از یک جسم واحد دو تصویر مجزا (بصورت افقی، عمودی، مایل) مشاهده کند.
در تست دو بینی چشم زمانی که دید دوتایی تنها توسط یک چشم مورد آزمایش مشاهده شود به عنوان دید مونوکلار نامیده می شود. اما در دید دوتایی بینوکلار هر چشم به تنهایی تصویر مجزایی را مشاهده می کنند اما در زمان باز بودن هر دو چشم، فرد تصویری دوتایی را درک می کند.
انواع دو بینی
انواع دید دوتایی عبارتند از:
- دوبینی دو طرفه – دید دوتایی که در آن دو تصویر در کنار هم دیده می شوند.
- دوبینی عمودی – دید دوتایی که در آن یک تصویر بالاتر از تصویر دیگر است.
- دوبینی در یک چشم – زمانی که حالت دوبینی همچنان با وجود بسته بودن یک چشم ادامه داشته باشد. (دید دوتایی مونو کلارا)
در انواع دو بینی، یکی از دو تصویر برجسته تر از دیگری به نظر می رسد. گاهی اوقات هنگام دیدن تصویر دوگانه به تصویر با وضوح کمتر، تصویر شبح گفته می شود.
دیپلوپی می تواند نشانه ای از مشکلات سلامتی بسیار جدی باشد. در صورت مشاهده دوبینی سریعا به چشم پزشک مراجعه کنید.
علت دو بینی چشم
دید دوتایی را می توان به عنوان یک بیماری یا علامت یک بیماری زمینه ای در نظر گرفت. دلایل زیادی برای دوبینی وجود دارد، از جمله:
دو بینی و انحراف چشم
متولد شدن با چشم های ناهمگون (لوچی یا استرابیسم) یکی از شایع ترین علل دوبینی است. این ناهماهنگی ممکن است ثابت یا متناوب باشد. استرابیسم ظریف و متناوب بیشتر از موارد واضح ناهمگونی چشم باعث ایجاد دوبینی می شود.
آستیگماتیسم
آستیگماتیسم اصلاح نشده یکی دیگر از علل شایع دو بینی است. این وضعیت علت اصلی دید دوتایی در یک چشم است. تصحیح آستیگماتیسم با عینک، لنزهای تماسی یا عمل لیزیک (یا سایر جراحی های انکساری) معمولاً دوبینی ناشی از آستیگماتیسم بلافاصله برطرف می کند.
آب مروارید
ایجاد آب مروارید می تواند مشکلات بینایی متعددی را با خود به همراه داشته باشد، از جمله دو بینی در یک چشم یا هر دو چشم. تنها درمان دوبینی ناشی از آب مروارید جراحی آب مروارید است.
قوز قرنیه
این یک بیماری پیشرونده چشمی است که باعث می شود قرنیه به سمت جلو متمایل شده و به شکل مخروطی درآید. همانند آستیگماتیسم اصلاح نشده، قوز قرنیه اغلب باعث دوبینی در یک چشم می شود.
خشکی چشم
در صورت خشک شدن چشم ها به دلیل استفاده طولانی مدت از کامپیوتر یا دلایل دیگر، احتمال رخ دادن دیپلوپی وجود دارد. به طور معمول دید دوتایی به دلیل خشکی چشم موقتی و متناوب است و می توان به کمک اشک مصنوعی آن را با موفقیت درمان کرد.
مشکلات مغزی
سکته مغزی، ضربه سر یا مغز، تومور مغزی، ورم مغزی یا آنوریسم مغزی و یا سایر بیماری های مرتبط با مغز می توانند باعث دید دوتایی شوند.
فلج عصب جمجمه
دید دوتایی همچنین می تواند به دلیل از دست دادن عملکرد یک یا چند عصب جمجمه ای که کنترل کننده موقعیت و حرکت چشم هستند، رخ دهد. فلج عصب جمجمه می تواند ناشی از دیابت، سکته مغزی، آسیب سر، تومورها، مولتیپل اسکلروزیس، آنوریسم (برآمدگی رگ خونی در مغز یا نقاط دیگر آن) یا سایر مشکلات جدی سلامتی باشد.
خستگی و کم خوابی
دید دوتایی ناشی از خستگی و کم خوابی می تواند خطرناک باشد، به ویژه هنگام رانندگی در شب. استراحت زیاد معمولاً این نوع دوبینی را از بین می برد.
الکل یا مواد روان گردان
مواد مصرفی خودتان را بررسی کنید. اگر تحت مصرف چنین موادی دچار مشکلی شده اید، بایستی برای پاکسازی خود قدم بردارید.
علت دو بینی لحظه ای
در برخی موارد، افراد هنگام بهبودی از عمل جراحی لیزیک یا سایر جراحی های اصلاح بینایی، دوبینی لحظه ای را تجربه می کنند. این نوع دوبینی به طور معمول با گذشت زمان از بین می رود یا می تواند با یک روش تقویتی برطرف شود.
علائم دید دوتایی
هنگامی که مبتلا به دوبینی هستید، علائم دیگری که اغلب همراه با دوبینی تجربه خواهید کرد از جمله:
- سردرد
- حالت تهوع
- سرگیجه
- از دست دادن تعادل
- درد چشم
درمان دو بینی چشم
اگر به طور ناگهانی دچار دوبینی شدید، همراه با علائم دیگر یا بدون علائم بالا، بهتر است در اسرع وقت به پزشک خود یا چشم پزشک مراجعه کنید.
درمان دوبینی نیاز به تشخیص و درمان علت زمینه ای دوبینی دارد. به عنوان مثال، اگر دوبینی شما ناشی از استرابیسم است، بهترین درمان ممکن است بینایی درمانی یا جراحی استرابیسم باشد. اما اگر مشخص شود که دوبینی شما به دلیل فلج عصب جمجمه ای است که در اثر دیابت یا برخی بیماری های دیگر ایجاد شده، درمان این بیماری زمینه ای برای از بین بردن دید دوتایی ضروری خواهد بود.
به دلیل فلج عصب جمجمه، استرابیسم یا دلایل دیگر، انحراف چشم یا مشاهده در جهت های جداگانه وجود خواهد داشت.
رفع برخی از موارد دوبینی، در صورت غیرممکن نبودن با دشواری هایی همراه خواهد بود، به ویژه دو بینی در سکته مغزی یا سایر بیماری های زمینه ای که مدیریت آنها دشوار است. در این موارد، ممکن است لازم باشد تا نحوه مشاهده همزمان با دید دوتایی را یاد بگیرید.
چشم پزشک شما ممکن است بتواند با تجویز عینک هایی که از عدسی خاصی در لنزهای آنها استفاده شده، شدت دو بینی شما را کاهش دهند. گزینه های دیگر ممکن است شامل استفاده از لنزهای تماسی ویژه باشد.
به یاد داشته باشید که شروع ناگهانی دو بینی می تواند نشانه ای از وضعیتی باشد که ممکن است با یک مسئله مرگ و زندگی، مانند تومور مغزی یا آنوریسم همراه باشد. اگر دچار دید دوتایی ناگهانی شدید، به چشم پزشک یا فوراً به پزشک عمومی مراجعه کنید.
اگر در این باره نگران هستید می توانید با متخصصین چشم پزشک طبینجا مشورت نمایید.
