علت تنگی نفس در شب چیست؟

ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که در طول خواب دچار تنگی نفس شده و مجبور شده باشید که برای بهتر نفس کشیدن، نزدیک پنجره رفته و کمی هوا بگیرید. این اتفاق اغلب چند ساعت پس از آغاز خواب رخ می‌دهد.

در متن پیش رو قصد داریم شما را با دلایل تنگی نفس شبانه آشنا کنیم.

در این مقاله می‌خوانید:

• تنگی نفس شبانه چیست؟

• تنگی نفس شبانه در مقایسه با آپنه خواب

• تفاوت تنگی نفس در شب و ارتوپنه

• علائم تنگی نفس در شب

• علت تنگی نفس در شب

• عوامل خطر بروز تنگی نفس در شب

• تشخیص علت تنگی نفس در شب

• درمان تنگی نفس در شب

• چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

 

 

تنگی نفس شبانه چیست؟

تنگی نفس شبانه به حالتی گفته می‌شود که فرد چند ساعت پس از خوابیدن با تنگی نفس بیدار می‌شود؛ به تنگی نفس شبانه در اصطلاح پزشکی PND یا paroxysmal night dyspnea گفته می‌شود.

تنگی نفس می‌تواند در هر زمان و هر ساعتی از شبانه‌روز رخ دهد و علامتی از هر یک از بیماری‌های زیر باشد:

• نارسایی قلبی

• بیماری مزمن انسدادی ریه یا COPD

• پنومونی یا ذات‌الریه

• بیماری کرونا-کووید19

 

 

تنگی نفس شبانه در مقایسه با آپنه خواب

تنگی نفس در شب یا PND می‌تواند به دلیل بیماری‌های مختلف قلبی یا ریوی رخ دهد؛ اما آپنه خواب، خود یک بیماری جداگانه است که می‌تواند باعث بروز تنگی نفس در شب شود.

آپنه خواب عموما خودش را با اپیزودهای مکرر توقف و آهسته شدن تنفس در طول شب نشان می‌دهد. آپنه ممکن است آنقدر شدید باشد که درنهایت منجر به تنگی نفس در شب یا PND شود. در آپنه خواب انسدادی، تنفس به دلیل مانعی که در مسیر سیستم تنفسی فوقانی وجود دارد، متوقف می‌شود؛ اما در نوع مرکزی آن، به دلیل اختلالی که در مسیر عصبی تنفس وجود دارد، تنگی نفس در طول شب رخ می‌دهد.

 

 

تفاوت تنگی نفس در شب و ارتوپنه

تنگی نفس شبانه یا PND وضعیتی است که در آن فرد پس از چند ساعت که از خواب می‌گذرد، به دلیل تنگی نفس از خواب بیدار می‌شود. اما ارتوپنه حالتی است که در آن فرد به محض دراز کشیدن دچار تنگی نفس می‌شود. برخلاف PND، ارتوپنه می‌تواند در زمان بیداری هم برای فرد رخ بدهد. علائم در هر دو مورد با بلند شدن و نشستن بهبود پیدا می‌کند؛ هر دو می‌توانند علامتی از نارسایی قلبی باشند.

 

 

علائم تنگی نفس در شب

تنگی نفس شبانه معمولا چند ساعت بعد از به خواب رفتن آغاز می‌شود و شما را از خواب بیدار می‌کند؛ ممکن است مجبور شوید بنشینید، بایستید یا سرفه کنید تا مسیرهای هوایی باز شوند. این حالت ممکن است بین نیم ساعت تا یک ساعت و یا بیشتر طول بکشد.

بعد از بروز حمله تنگی نفس در شب، افراد اغلب به سختی به خواب می‌روند. تکرار تنگی نفس های شبانه می‌تواند برای فرد آنقدر آزاردهنده باشد که منجر به بروز اختلالات خواب و حتی بی‌خوابی مزمن شود.

چنانچه ایستادن یا نشستن کمکی به بهبود علائمتان نکرد، لازم است سریعا با اورژانس تماس بگیرید.

 

 

 

علت تنگی نفس در شب

دلایل کمی برای تنگی نفس در شب وجود دارد؛ پزشکان اغلب این یافته را به نفع نارسایی قلبی می‌دانند. با این حال تنگی نفس در شب می‌تواند علامتی از مشکلات دیگری هم باشد.

 

نارسایی قلبی

نارسایی قلبی زمانی رخ می‌دهد که عضلات قلبی قادر به پمپاژ کردن خون به اعضای بدن نیستند؛ در این صورت آب درون ریه‌ها تجمع یافته و تنفس دچار مشکل می‌شود. بسیاری از افراد مبتلا به نارسایی قلبی، علاوه بر تنگی نفس شبانه، حین دراز کشیدن هم دچار تنگی نفس می‌شوند.

سایر بیماری‌های قلبی که ممکن است تنگی نفس در شب بدهند:

• نارسایی حاد قلبی جبران‌نشده که خودش را با بروز ناگهانی علائم نارسایی قلبی نشان می‌دهد

• ایسکمی قلبی که به علت عدم خونرسانی به بافت قلب رخ می‌دهد

 

بیماری‌های ریوی

تنگی نفس در شب یا PND می‌تواند علامتی از بیماری‌های ریوی هم باشد؛ از جمله:

• آسم

• بیماری مزمن انسدادی ریه یا COPD

• آپنه خواب

• ادم ریوی

• آمبولی ریه

• پنومونی یا ذات‌الریه

 

سایر مشکلات

موارد دیگری هم می‌توانند باعث بروز تنگی نفس شبانه شوند؛ از جمله:

• بیماری رفلاکس

• نارسایی کلیوی

• اضطراب یا حملات پانیک

تنگی نفس در شب یک مشکل جدی است و در صورت ابتلا لازم است حتما به پزشک مراجعه کنید.

 

 

عوامل خطر بروز تنگی نفس در شب

در صورت داشتن هر یک از موارد زیر، شانس ابتلای شما به بیماری‌های قلبی یا ریوی افزایش یافته و در نتیجه احتمال بروز تنگی نفس در شب بیشتر می‌شود:

بیماری های قلبی

• فشار خون بالا

• کلسترول بالا

• سابقه بیماری قلبی

• دیابت

• چاقی

• بیماری عروق کرونری قلب

• تحرک بدنی پایین

• رژیم غذایی ناسالم

• مصرف تنباکو یا الکل

 

بیماری های ریوی

• مصرف سیگار و یا سیگاری دست دوم( کسی که خودش سیگار نمی‌کشد اما درمعرض دود سیگار است.)

• آلودگی هوا

• مود حساسیت‌زا یا آلرژن‌ها

 

 

تشخیص علت تنگی نفس در شب

برای این که علت تنگی نفس شبانه در شما مشخص شود، لازم است برخی تست‌های تشخیصی انجام شوند:

• معاینه فیزیکی شامل اندازه‌گیری فشار خون، وزن و سمع قلب و ریه

• آزمایش خون؛ اندازه گیری سطح سدیم، پتاسیم، کراتنین، آلبومین و برخی بیومارکرهای اختصاصی

• گرافی ساده قفسه سینه برای بررسی شواهدی مبنی بر بزرگ شدن قلب

• نوار قلب که فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند

• اکوکاردیوگرافی قلب برای بررسی ساختار قلب و نحوه عملکرد آن

• تست ورزش که فعالیت قلب را در شرایط استرس بررسی می‌کند

• آنژیوگرافی

• MRI

• سی تی اسکن ریه

• توراکوسکوپی

• بیوپسی

 

 

درمان تنگی نفس در شب

درمان تنگی نفس در شب یا PND کاملا به علت زمینه‌ای بستگی دارد:

• نارسایی قلبی

درصورت ابتلا به نارسایی قلبی، لازم است تغییراتی در سبک زندگی‌تان بدهید؛ از جمله:

• ترک سیگار

• رسیدن به وزن ایده‌آل

• رژیم غذایی سالم

داروهای تجویزی شامل:

• مهارکننده‌های ACE

• بتابلاکر ها

• مسدودکننده‌های گیرنده کلسیمی

• داروهای دیورتیک یا ادرارآور

جراحی در مواردی می‌تواند کمک‌کننده باشد.

 

• مشکلات ریوی

درصورتی که علت تنگی نفس شبانه، مربوط به ریه باشد، پزشک ممکن است هر یک از موارد زیر را پیشنهاد کند:

• داروهای آسم

• استفاده از اکسیژن

همچنین می‌توانید از چند بالش اضافه استفاده کنید تا سرتان در طول خواب بالاتر قرار بگیرد.

رفلاکس با رعایت رژیم غذایی و مصرف آنتی‌اسید بهبود پیدا می‌کند.

سایر درمان‌ها بر کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب تمرکز دارند؛ عدم مصرف الکل و کافئین پیش از خواب و داشتن برنامه منظم خواب همگی راه‌هایی هستند که می‌توانند به بهبود کیفیت خواب کمک کنند.

 

 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

تنگی نفس در شب یک مشکل جدی است و لازم است سریعا بررسی شود؛ در صورتی که در طول شب دچار تنگی نفس شدید، لازم است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا ممکن است علامتی از نارسایی قلبی پیشرفته باشد.

اگر دچار تنگی نفس شبانه شدید و پس از گذشت مدتی تنفس‌تان طبیعی نشد، لازم است با اورژانس تماس بگیرید.

 

 

جمع بندی

نارسایی قلبی شایع‌ترین علت بروز تنگی نفس در شب است؛ پیش آگهی نارسایی قلبی به عوامل مختلفی از قبیل علت زمینه‌ای و درمان‌های دردسترس بستگی دارد. بروز بیماری در افراد مختلف فرق می‌کند؛ این بیماری مزمن است و اغلب با گذشت زمان پیشرفت می‌کند. با این حال درمان‌های دردسترس می‌توانند پیشرفت آن را به تاخیر بیندازند و از بروز اپیزودهای تنگی نفس پیشگیری کنند.

سایر علل تنگی نفس در شب از قبیل رفلاکس، آپنه خواب و آسم به سادگی قابل درمان هستند؛ در صورت بروز تنگی نفس شبانه لازم است به پزشک مراجعه کنید تا برحسب علت زمینه‌ای درمان مناسب را دریافت کنید.

علاوه بر این فراموش نکنید درصورت تنگی نفس شدید و یا همراهی تنگی نفس با درد قفسه سینه، لازم است به اورژانس مراجعه کنید.

 

 

شما می‌توانید با استفاده از سامانه طبینجا به صورت آنلاین از متخصصین قلب و عروق ما نوبت بگیرید.