عامل انتروبیازیس یا عفونت کرم سوزنی یا کرمک انگلی بنام Enterobius Vermicularis است. این کرم یک نماتد یا کرم گرد کوچک (با یک سانتی متر طول)، سفید رنگ و رشته ای شکل است که معمولا در انتهای دستگاه گوارش و روده های انسان (سکوم، اپاندیس و کولون صعودی) ساکن است.
تخم گذاری کرمک انگلی
ماده های حامله در شب مهاجرت کرده و به نواحی اطراف مقعد و ژنیتالیا می روند، جایی که تا 15000 تخم را تخلیه می کنند. تخم ها محدب در یک طرف و از طرف دیگر صاف می باشند و قطر 30×60 میکرومتر دارند. تخم ها طی شش ساعت امبریونه (جنین دار) شده و برای 20 روز زنده می مانند.
نحوه انتقال کرمک انگلی
عفونت انسان از راه مدفوع دهانی است و معمولا با خوردن تخم های جنین دار که روی ناخن انگشت های کودک، لباس، ملافه بستر یا گرد و غبار منزل حمل می شوند اتفاق می افتد. بعد از خوردن لاروها بالغ شده تا کرم های بالغ را طی یک تا دوماه ایجاد کنند.
اپیدمیولوژی
عفونت کرمک در افراد همه سن ها و اقشار اجتماعی اقتصادی روی می دهد. در نواحی با آب و هوای معتدل وجود دارد و شایعترین عفونت انگلی در آمریکاست. باعث الودگی 30 درصد کودکان در سراسر جهان می شود و انسان ها تنها میزبان شناخته شده اش هستند. عفونت عمدتا در محیط های سازمانی یا خانوادگی که شامل بچه ها در کنار هم می شود روی می دهد. میزان شیوع عفونت کرم سوزنی در کودکان 5 تا 14 ساله بالاترین است. در نواحی که کودکان باهم زندگی، بازی و خواب می کنند و نزدیک هم هستند شایع است چون باعث تسهیل انتقال تخم می شود. از آنجا که چرخه زندگی کرم بالغ کوتاه است عفونت مزمن احتمالا به علت سیکل های مکرر عفونت مجدد رخ می دهد. خود تلقیحی (انتقال عفونت از خود فرد به خودش) در افرادی که به طور عادتی انگشتانشان را در دهان قرار می دهند روی می دهد.
علایم بالینی
عفونت کرمک می تواند به واسطه التهاب و تحریک مکانیکی ، واکنش های الرژیک و مهاجرت کرم ها به محل های خاصی علامت ایجاد کند. عفونت کرم سوزنی معمولا بی علامت است و به ندرت باعث مشکلات جدی پزشکی می شود. شایعترین شکایت شامل خارش و بیقراری در خواب ثانویه به خارش شبانه دور مقعد و دور پرینه می باشد. علت دقیق و میزان خارش شناخته شده نیست ولی می تواند به شدت عفونت، ساختار خانواد فرد و واکنش های آلرژیک به انگل ربط داشته باشد. در آزمایش خون ائوزینوفیلی در اکثر موارد مشاهده نمی شود چون تهاجم بافتی روی نمی دهد.
تشخیص کرمک انگلی
سابقه خارش شدید شبانه دور مقعد در کودکان به طور قوی حاکی از کرمک می باشد. تشخیص قطعی با شناسایی تخم ها یا کرم های انگل انجام می شود که برای این امر از چسباندن چسب به دور مقعد کودک کمک می گیرند. بررسی میکروسکوپی نوار چسبناک سلوفانی که اوایل صبح به ناحیه پرینه کودک فشرده می شود معمولا تخم ها را نشان می دهد. معاینه مکرر شانس تشخیص تخم ها را زیاد می کند. کرم های دیده شده در ناحیه پرینه بایستی برداشته شده و در اتیل الکل 75 درصد حفظ شوند تا بررسی میکروسکوپی انجام گیرد. معاینه انگشتی مقعد نیز برای تهیه نمونه برای نمونه برداری روتین مدفوع به ندرت تخم های کرمک را نشان می دهد.
درمان کرمک انگلی
داروهای ضدانگلی بایستی به فرد الوده و اعضای خانواد اش داده شود. یک دوز خوراکی البندازول و تکرار آن دو هفته بعد درمان انتخابی است و باعث علاج بیش از 90 درصد می شود. شست و شوی صبحگاهی درصد زیادی از تخم ها را پاک می کند. تغییر مکرر لباس های زیر، لباس خواب و ملافه ها الودگی محیطی تخم را کاسته و ریسک عفونت مجدد توسط خود فرد را می کاهد.
پیشگیری از کرمک انگلی
تماس های خانگی را می توان همزمان با فرد الوده درمان کرد. درمان مکرر در هر 3 تا 4 ماه ممکن است در شرایطی لازم شود که تماس مکرر وجود دارد مثل کودکان پرورشگاهی. بهداشت درست دست موثرترین روش پیشگیری است.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص کودک ما نوبت بگیرید.
