درد شکمی یکی از مشکلات شایع است که اغلب نیاز به درمان مناسب دارد. با این حال برخی اختلالهای مهم هستند که درد شکم میدهند و نباید نادیده گرفته شوند و ممکن است نیاز به درمانهای طبی و حتا در برخی موارد نیاز به بررسی اورژانسی داشته باشند. در متن پیش رو قصد داریم به شما بگوییم چه زمانی بهتر است برای درد شکم به پزشک مراجعه کنید. در این مقاله میخوانید:
- درد شکم چیست؟
- منشا درد شکمی و انواع آن
- علل شایع درد شکمی
- چند نکته دربارهی کیفیت انواع درد شکمی
- چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
- چه زمانی به اورژانس مراجعه کنیم؟
درد شکم چیست؟
درد شکمی به هر دردی اطلاق میشود که در فاصلهی بین قفسهی سینه تا لگن احساس میکنید. این منطقه اغلب به عنوان شکم شناخته میشود.
منشا درد شکمی و انواع آن
علت درد شکم همیشه مربوط به لولهی گوارشی نیست. اعضای دیگر بدن از قبیل کلیهها، تخمدانها در خانمها، کبد، کیسهی صفراوی و یا حتا درمواردی علل قلبی هم میتوانند منشا درد شکم باشند. اغلب دردهای شکمی خیلی شدید نیستند و پس از گذشت مدت زمانی حتا بدون درمان و پیگیری خاصی بهبود پیدا میکنند؛ برای مثال ناراحتی معده بعد از یک الی دو ساعت و پس از طبیعی شدن مجدد فعالیت سیستم گوارشی بهبود مییابد.
علل شایع درد شکمی
گرفتگی شکم یا درد کرامپی شکم ممکن است به علت نفخ یا تجمع گاز در شکم باشد. یک درد سرتاسری در شکم که آزاردهنده است، اما چندان شدید نیست و قابل تحمل است، اغلب به دلیل سوهاضمه رخ میدهد. بسیاری از این ناهنجاریها به سادگی و از طریق داروهای بدون نسخه و یا سایر درمانهای اختصاصی قابل حل هستند. از سوی دیگر، درد شکمی که در یک ناحیه از شکم ثابت شده باشد،
میتواند نشاندهندهی مشکلی در یکی از ارگانهای بدنتان باشد. برای مثال درد معده اغلب گذرا است، اما اگر تیرکشنده یا مداوم باشد و یا با گذشت زمان بدتر شود، بهتر است برای برررسیهای بیشتر به پزشک مراجعه کنید. یا چنانچه درد شما از قفسهی سینه پایین میآید ممکن است علت گوارشی نداشته باشد و علامتی از یک حملهی قلبی باشد. به خصوص اگر همراه با درد بازو، سرگیجه و یا تنگی نفس باشد. در این صورت بهتر است وقت را تلف نکنید و هرچه سریعتر به یک پزشک مراجعه کنید. بنابراین لیست بیماریهایی که باعث ایجاد درد شکمی میشوند بسیار وسیع است؛ با این حال برخی ناهنجاریهای شایع که باعث درد شکم میشوند، شامل:
-سوهاضمه
-نفخ
یا ریفلاکس معدی-مرویGERD
-زخم معده
-سنگ کیسه صفرا
-سنگ کلیه
-آپاندیسیت یا التهاب آپاندیس
-پریتوئنیت یا التهاب پردهی صفاق پوشانندهی سیستم گوارشی
-هپاتیت
-اندومتریوز
-سندروم رودهی تحریک پذیر(IBS)
-آنوریسم آئورت شکمی(AAA)
-مسمومیت غذایی یا حساسیت به مواد غذایی خاص
-بیماری کولیت اولسروز
-فتق
-پانکراتیت
-انسداد روده
-ایسکمی روده
-بیماری التهابی لگن
-جراحی
چند نکته دربارهی کیفیت انواع درد شکمی
در اینجا به چند تعمیم رایج که پزشکان برای توصیف دردهای شکمی استفاده میکنند، اشاره میکنیم. بد نیست بدانید با وجود این که این تعمیمها همیشه و در همهی موارد صحیح نیستند، پزشکان از آنها به عنوان سرنخ برای تشیخص و درمان استفاده میکنند و نه یک قانون همیشگی! دردی که سراسری و گسترده است ( بیش از نیمی از شکم را در بر میگیرد) و به آن درد جنرالیزه گفته میشود،
عموما کمخطر است و ممکن است به علت سوهاضمه و یا عفونت ویروسی باشد. اما دردی که محدود به یک نقطه یا محدودهی خاصی از شکم باشد و به آن درد لوکالیزه میگویند، بیشتر احتمال دارد که مرتبط با ارگان خاصی باشد، مثلا آپاندیس و یا کیسهی صفرا. درد کرامپی (گرفتگی) اغلب خوشخیم است مگر آن که شدید باشد، بیش از 24 ساعت طول بکشد و یا همراه با تب باشد. درد کولیکی( دردی که میگیرد و دوباره رها میکند) میتواند ناشی از انسداد یا انسداد نسبی به دلیل سنگ کلیه و یا سنگ کیسهی صفرا باشد.
پیشنهاد مطالعه: فتق شکمی | علت شکم درد در نیمه شب
چه زمانی برای درد شکم به پزشک مراجعه کنیم؟
چنانچه هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، بهتر است فورا به یک پزشک مراجعه کنید:
-درد مبهم که بیش از یک هفته ادامه داشته باشد.
-دردی که قابل توجه است و بین 24 تا 48 ساعت گذشته بهتر نشده است.
-دردی که بتدریج بدتر میشود و یا بطور مداوم تکرار میشود.
-درد همراه با نفخ شکم که بیش از دو روز ادامه دارد.
-درد همراه با کاهش وزن ناخواسته
-درد همراه با اسهال که بیش از 5 روز ادامه داشته باشد.
-درد همراه با تب
-درد همراه با سوزش حین ادرار کردن
-درصورتی که مبتلا به سرطان هستید.
-درصورتی که اخیرا دچار آسیب فیزیکی به ناحیهی شکم شده اید.
-دردی که متعاقب مصرف داروی خاصی آغاز شده است.
-چناچه مبتلا به بیماریهایی هستید که سیستم ایمنی شما را ضعیف میکنند مثل HIV. و یا داروهای سرکوب کنندهی سیستم ایمنی مصرف میکنید مثل کورتون و یا داروهای شیمیدرمانی.
چه زمانی برای درد شکم به اورژانس مراجعه کنیم؟
اغلب دردهای بسیار شدید شکم نباید نادیده گرفته شوند. درصورت هر یک از علائم زیر سریعا به اورژانس مراجعه کنید:
-حالت تهوع و یا استفراغ مداوم
-درد شکم همراه با عدم توانایی دفع مدفوع( به خصوص اگر همراه با استفراغ باشد.)
-درد شکم همراه با استفراغ خونی
-خونریزی زیاد یا مداوم از روده
-درد شکم همراه با تنگی نفس و نفس کشیدن دشوار
-دردی که شدید و ناگهانی است
-درد شدید که حین لمس بدتر میشود.
-تغییر رنگ پوست به زردی
-تورم شکم
-درد شکم حین بارداری ( یا اگر احتمال میدهید که باردارید.)
جمعبندی
درد شکمی یک علامت بسیار شایع است که علت آن از یک عفونت ویروسی ساده تا یک مشکل بسیار جدی مثل پارگی آنوریسم آئورت متغیر است. چنانچه هر علامت جدی و یا تغییر اخیر در درد شکمی احساس کردید، آن را جدی بگیرید و در مراجعه به پزشک تعلل نکنید. چنانچه تصمیم گرفتید درد شکم را در خانه درمان کنید، سعی کنید بطور منظم آب بنوشید و حداقل برای چند ساعت از خوردن غذا صرفنظر کنید. از مصرف مسکنها خودداری کنید مگر آن که با تجویز و یا توصیهی پزشک باشد. نسبت به علائمتان هوشیار باشید تا درصورت بروز هرگونه تغییر و یا پیدایش علائم خطر به پزشک مراجعه کنید.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص داخلی ما نوبت بگیرید.
