بلوغ مرحله ای است که باعث گذر از کودکی به بزرگسالی می شود. دوره ی نوجوانی با بلوغ آغاز می شود و با آغاز دوره بزرگسالی به پایان می رسد. بلوغ سبب ایجاد تغییرات زیادی در پسران و دختران می شود، نوجوانان در این دوره استرس و تعارضات روانی را تجربه می کنند، احساس استقلال بیشتری می کند، و مسائل دیگری که خاص این دوره است و عدم توجه به این مسائل می تواند موجب بروز رفتارهای پرخاشگرانه در آنها شود.
صفات ثانویه جنسی در نوجوانان
در دوره بلوغ به دلیل تغییرات هورمونی، صفات ثانویه جنسی در نوجوانان بروز پیدا می کند و فرد دچار دردهای عضلانی و احساس خستگی می شود، این موارد ممکن است موجب بروز حالت پرخاشگری در نوجوانان شود. علاوه بر این، در این دوره، قدرت تفکر و استدلال، نظریه پردازی، استقلال طلبی و مسئولیت پذیری در نوجوانان رشد می کند و از آنجایی که در این دوره رشد هویت دارند، ممکن است دچار بحران هویت شوند. در واقع، نوجوانان در دوره بلوغ احساس استقلال بیشتری می کنند و آن را نشانه قدرت خود می دانند، بنابراین گاهی برای نشان دادن استقلال خود به پرخاشگری متوسل می شوند. همچنین نوجوانان نیاز دارند که با همسالان خود در ارتباط باشند، مسئولیت داشته باشند، موقعیت اجتماعی و شخصیت داشته باشند، و ایجاد مشکل در هر یک از این موارد سبب بروز پرخاشگری در آنها می شود. از سوی دیگر، به دلیل تغییرات هورمونی، نوجوانان در دوره بلوغ دچار رفتارهایی از جمله ترس، خجالت، تخیل و رویاپردازی می شوند و به طور کلی هیجانات بی ثباتی دارند، به همین دلیل حساس و زودرنج می شوند و ممکن است با کوچک ترین مخالفتی ناراحت شده و پرخاشگری کنند. این نکته قابل ذکر است که اگر نوجوان در محیطی قرار دارد که مدام در معرض خشونت و پرخاشگری است، آن را الگوی خود قرار داده و در موقعیت های مختلف پرخاشگری می کند. گاهی ممکن است نوجوان با پرخاشگری به هدف خود رسیده باشد، بنابراین دوباره این رفتار را تکرار می کند. همانطور که ذکر شد، ممکن است پرخاشگری نوجوان در خانه به دلیل الگوهای رفتاری و قرار داشتن در معرض خشونت و پرخاشگری بوده باشد و به نوعی تبدیل به عادت شده باشد و یا به دلیل آزادی بیشتر در خانه، رفتارهای پرخاشگرانه زیادی در خانه داشته باشد، اما بیرون از خانه به دلیل خجالت، کم رویی چنین رفتارهایی از خود نشان ندهد. گاهی اوقات به دلیل عدم وجود رابطه مستحکم بین والدین و فرزندان، نوجوانان به دلیل نداشتن امنیت روانی، قادر به کنترل خشم خود نیستند و دچار رفتارهای پرخاشگرانه می شوند. بنابراین به طور کلی، پرخاشگری دوران بلوغ را می توان ناشی از موارد زیر دانست:
-دیدن رفتارهای پرخاشگرانه دیگران در محیط خانه
-تغییرات هورمونی
-علل ژنتیکی
-تنبیه فیزیکی از کودکی تا نوجوانی
-عدم توجه به علایق نوجوان
-مجبور کردن نوجوان به انجام کاری که به آن علاقه ندارد
-امر و نهی مدام اعضای خانواده
-خاطرات بد تعرض جنسی و یا آسیب های جسمی در دوران کودکی
-عدم توجه به حس استقلال و مالکیت نوجوان در خانه
جلوگیری از بروز رفتارهای پرخاشگرانه در نوجوانان
برای جلوگیری از بروز رفتارهای پرخاشگرانه در نوجوانان، خانواده باید شرایط دوره بلوغ نوجوان را درک کنند و به آنها احساس امنیت بدهند؛ علت پرخاشگری او را پیدا کنند، او را آگاه کنند که پرخاشگری چه پیامدهایی برای او دارد و به او یاد بدهند که با پرخاشگری چیزی درست نمی شود؛ به او مسئولیت بدهند و برای انجام آن از او تشکر کنند؛ راه های کنترل خشم را به او آموزش دهند؛ در جمع از او تعریف کنند و نقاط قوت او را بیان کنند تا احساس خوبی نسبت به خودش پیدا کند؛ هیچگاه او را با دیگری مقایسه نکنند تا آرامش او را بر هم نزنند؛ حریم شخصی او را رعایت کنند و کنترل نسبی روی او و کارهایش داشته باشند؛ اگر خشمگین شدند، خشم خود را کنترل کنند و به او نشان دهند که می توان خشم و پرخاشگری را کنترل کرد.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از روانشناس ما نوبت بگیرید.
