نیستاگموس وضعیتی است که در آن چشم ها حرکات سریع و غیرقابل کنترلی دارند و به عبارتی دچار لرزش چشم یا دو دو زدن می شوند. نیستاگموس با عناوین دیگری همچون دودوئک نیز شناخته می شود. حرکات لرزشی چشم می تواند شامل حرکات زیر گردد:
- پهلو به پهلو (نیستاگموس افقی)
- بالا و پایین (نیستاگموس عمودی)
- در یک دایره (نیستاگموس دوار)
حرکت چشم بین آهسته و سریع متفاوت بوده و معمولاً در هر دو چشم اتفاق می افتد. البته هنگام نگاه به جهات خاص ممکن است چشم ها بیشتر تکان بخورند. افراد مبتلا به نیستاگموس ممکن است سر خود را کج کرده یا بچرخانند تا تصاویر را با وضوح بیشتری ببینند که این حالت به کند شدن حرکات چشم کمک می کند.
این مقاله را نیز مطالعه کنید: لکه قهوه ای در چشم
نیستاگموس در کودکان و بزرگسالان
نیستاگموس شامل دو نوع مادرزادی و اکتسابی است.
نیستاگموس مادرزادی
این نوع نیستاگموس در نوزادان، معمولاً بین 6 هفتگی تا 3 ماهگی آغاز می شود. کودکان مبتلا به این عارضه مستعد ابتلای به این بیماری در هر دو چشم خود هستند، که بصورت افقی حرکت می کنند. معمولاً پزشکان از علت دقیق نیستاگموس در کودکان اطلاع چندانی ندارند. گاهی اوقات این وضعیت به صورت ارثی از والدین به فرزندان منتقل می شود.
کودکان مبتلا به نیستاگموس معمولاً اشیاء را بصورت تکانشی نمی بینند. در عوض، ممکن است کمی تاری دید داشته باشند.
نیستاگموس اکتسابی
این وضعیت بعدها در زندگی رخ می دهد. علل زیادی برای لرزش چشم اکتسابی وجود دارد، از جمله برخی شرایط جدی پزشکی یا مصرف مواد مخدر و الکل.
بر خلاف کودکان مبتلا به نیستاگموس مادرزادی، بزرگسالان با نیستاگموس اغلب بیان می کنند که اشیاء اطراف آنها متزلزل به نظر می رسد.
علت لرزش چشم
مغز حرکت چشم را کنترل می کند. هنگامی که سر خود را کمی تکان می دهید، چشمان شما به طور خودکار حرکت می کنند تا تنظیم شوند. با این کار تصویری که به آن نگاه می کنید تثبیت می شود تا تصویری واضح تر مشاهده گردد. در افراد مبتلا به دودوئک، نواحی مغز که حرکات چشم را کنترل می کنند به درستی عمل نمی کنند.
در برخی موارد، علت ابتلای اشخاص به دو دو زدن چشم مشخص نیست. در مواردی دیگر، نیستاگموس ممکن است به سایر مشکلات چشمی مربوط باشد.
لرزش چشم می تواند به موارد زیر مربوط باشد:
- داشتن سابقه خانوادگی نیستاگموس
- آلبینیسم (فقدان رنگ یا رنگدانه در پوست)
- طیف گسترده ای از مشکلات چشمی در نوزادان وکودکان، از جمله آب مروارید، استرابیسم و مشکلات تمرکز
- مشکلات گوش داخلی، مانند بیماری منیر
- اسکلروز چندگانه
- سکته مغزی (علت رایج نیستاگموس اکتسابی در افراد مسن)
- آسیب به سر (علت رایج نیستاگموس اکتسابی در افراد جوان)
- استفاده از داروهای خاص مانند لیتیوم یا داروهای ضد تشنج
- مصرف الکل یا مواد مخدر
علائم نیستاگموس
علامت اصلی نیستاگموس حرکت سریع چشم است که قابل کنترل نیست. معمولاً این حرکات بصورت افقی است. همچنین می تواند بالا و پایین یا دایره ای باشد. حرکت می تواند بین آهسته و سریع متفاوت بوده و معمولاً در هر دو چشم اتفاق بیافتد.
علائم نیستاگموس علاوه بر حرکت سریع چشم شامل موارد زیر است:
- حساسیت به نور
- سرگیجه
- مشکل دیدن در تاریکی
- مشکلات بینایی
- نگه داشتن سر در حالت چرخیده یا کج
- این احساس که جهان در حال تکان خوردن است
تشخیص نیستاگموس
نیستاگموس توسط چشم پزشک تشخیص داده می شود. آنها داخل چشم را بررسی کرده و بینایی شما را آزمایش می کنند. چشم پزشک شما همچنین به دنبال سایر مشکلات چشمی خواهد بود که ممکن است به نیستاگموس مربوط باشد. این مشکلات می تواند شامل استرابیسم (نامنظمی چشم ها)، آب مروارید (کدر شدن عدسی چشم) یا مشکلی در کاسه چشم یا عصب بینایی باشد.
یکی از راه های تشخیص نیستاگموس این است که شخصی را برای 30 ثانیه به دور خود بچرخانید، سپس او را متوقف کرده و از او بخواهید به یک شیء خیره شود. اگر آنها دارای نیستاگموس باشند، چشمان آنها ابتدا به آرامی در یک جهت حرکت کرده، سپس سریع در جهت مخالف حرکت می کند.
سایر آزمایشاتی که ممکن است برای تشخیص نیستاگموس مورد استفاده قرار گیرد عبارتند از:
- ثبت حرکات چشمی (برای تأیید نوع نیستاگموس و مشاهده جزئیات حرکات چشم)
- معاینه گوش
- یک معاینه عصبی
- آزمایش هایی برای دریافت تصاویر مغزی، از جمله توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
درمان لرزش چشم
درمان دو دو زدن چشم بستگی به علت آن دارد. افرادی که با نیستاگموس متولد شده اند، امکان درمان صد در صدی برای آنها وجود نخواهد داشت. با این حال، آنها ممکن است از عینک یا لنزهای تماسی استفاده کنند. اگر چه این ابزارآلات لرزش چشم را برطرف نمی کنند، اما داشتن دید واضح تر می تواند به کند شدن حرکات چشم کمک کند.
به ندرت ممکن است جراحی برای تغییر موقعیت ماهیچه های چشم که چشم ها را حرکت می دهند، انجام شود. با این حال جراحی قادر به اصلاح یا درمان لرزش چشم نمی باشد. این جراحی تنها به اشخاص اجازه می دهد تا سر خود را در موقعیت راحت تری نگه دارند تا حرکت چشم محدود شود.
گاهی اوقات، نیستاگموس اکتسابی از بین می رود. البته این حالت در صورتی اتفاق می افتد که بیماری ایجاد کننده نیستاگموس درمان شود. این وضعیت می تواند شامل درمان یک مشکل پزشکی یا قطع مصرف مواد مخدر یا الکل باشد.
اگر نیازمند دریافت راهنمایی دقیق تری در این باره هستید می توانید با متخصصین چشم طبینجا مشورت نمایید.
