مشاهده لخته خون در قاعدگی ممکن است نگران کننده به نظر برسد، اما بایستی گفت این شرایط به صورت کامل طبیعی بوده و تنها در مواردی نادر حاکی از شرایط خطرناکی هستند. لخته خون پریودی، ترکیبی از سلول های خونی، بافت پوششی رحم و پروتئین های خونی است که به تنظیم جریان خون کمک می کنند.
برخی شرایط پزشکی باعث ایجاد لخته های خونی بزرگ اغلب در طول قاعدگی های سنگین یا دردهای پریودی می شوند.
علت مشاهده لخته خون در قاعدگی
شاید مشاهده لخته های خونی عظیم در طول چرخه های قاعدگی عجیب و دور از انتظار باشد، اما لخته های خون بخش طبیعی این چرخه محسوب می شوند. این وضعیت معمولا به معنای وجود مشکل نیست، اما گاهی اوقات می تواند نشانه ای از وجود مشکلات دیگر باشد.
لخته های خون بخش طبیعی مکانیسم دفاعی بدن هستند. بافت ژله مانند ضخیم لخته خون به جلوگیری از خروج بیش از حد خون کمک می کند
این وضعیت همان عملکرد انعقادی است که در سایر نقاط بدن نیز در هنگام آسیب به بافت، مانند بریدگی یا پارگی اتفاق می افتد.
بنابراین لخته شدن قاعدگی معمولاً زمانی رخ می دهد که جریان خون زیاد باشد. لخته خون در قاعدگی در 2 روز اول پریودی که معمولاً سنگین‌ترین دوره قاعدگی است، شایع‌تر هستند.
لخته ها می توانند به رنگ روشن یا قرمز تیره تر و عمقی تر باشند. لخته های بزرگتر ممکن است سیاه به نظر برسند. رنگ خون قاعدگی در پایان هر دوره تیره‌تر و قهوه‌ای‌تر به نظر می‌رسد، زیرا خون پیرتر شده و با سرعت کمتری از بدن خارج می‌شود.
چه زمانی لخته ها شکل می گیرند؟
لخته شدن خون زمانی رخ می دهد که پوشش داخلی رحم دچار ریزش مقدار بیشتری خون می شود. وقتی خون در رحم یا واژن جمع می‌شود، شروع به انعقاد می‌کند، دقیقاً مانند یک زخم باز پوستی.
غلظت خون قاعدگی هم در طول دوره و هم از یک دوره به دوره دیگر متفاوت است.
زنان ممکن است یک ماه جریان سنگین حاوی لخته های قاعدگی و در ماه بعد جریانی سبک تر و بدون لخته را تجربه کنند.
این تنوع اتفاقات طبیعی است و ممکن است تغییرات به دلیل رژیم غذایی و عوامل سبک زندگی رخ دهند.
علت لخته شدن خون قاعدگی
در طول قاعدگی، سلول‌های آندومتر که رحم را پوشانده‌اند از بدن خارج می‌شوند.
با این اتفاق، بدن پروتئین هایی آزاد می کند که باعث انعقاد خون در رحم می شود. این انعقاد از ادامه خونریزی عروق خونی در پوشش رحم جلوگیری می کند. خونی که بدن قبلاً نیز ریخته، حاوی این پروتئین های انعقادی است.
هنگامی که جریان شدیدتر باشد، پروتئین‌های انعقادی در خون ممکن است شروع به جمع شدن کرده و در نتیجه لخته‌های خون قاعدگی ایجاد شود.
این حالت معمولا زمانی اتفاق می افتد که خون قاعدگی قبل خروج از بدن در رحم یا واژن جمع شده باشد.
بیماری های زمینه ای
اگرچه وجود لخته خون در طول قاعدگی طبیعی است، این علامت گاهی اوقات می تواند نشانه یک مشکل پزشکی باشد. توصیه می شود در صورت مشاهده لخته های بسیار و با شرایط زیر به دنبال دریافت مشاوره پزشکی باشید:
- اندازه آنها بزرگتر از یک چهارم است
- بصورت مکرر رخ می دهند
- با جریان غیرطبیعی سنگین رخ می دهد که فرد باید حداقل هر 1 تا 2 ساعت یک بار پد یا تامپون خود را تعویض کند.
- با درد قابل توجهی رخ می دهند
شرایط زیر ممکن است باعث لخته شدن قاعدگی غیرطبیعی شود:
پولیپ یا فیبروم رحم
انسداد در رحم ممکن است آنطور که باید از انقباض آن جلوگیری نمی کند، به این معنی که نمی تواند خون را با سرعت معمول خارج کند. خون آرام تر از بدن خارج شده، بنابراین زمان بیشتری برای تجمع و تشکیل توده ها خواهد داشت.
انسداد همچنین می تواند باعث جریان شدیدتری گردد که منجر به تجمع بیشتر خون می شود.
انسداد ممکن است در نتیجه رشد ضایعاتی در رحم ایجاد شود. این موارد شامل پولیپ‌ها و فیبروم‌های رحمی هستند که سرطانی نبوده، اما بدون مدیریت صحیح می‌توانند باعث سایر مشکلات سلامتی شوند.
پولیپ‌ها و فیبروم‌های رحم از بافت آندومتر یا عضلانی تشکیل شده‌اند که در دیواره رحم رشد می‌کنند. آنها می توانند علائمی مانند موارد زیر را داشته باشند:
- کمردرد مداوم
- درد هنگام رابطه جنسی یا دیسپارونی
- احساس نفخ
- مسائل باروری
- لکه بینی نامنظم
آندومتریوز
آندومتریوز می تواند باعث پریودهای دردناک و سنگین شود.
آندومتریوز وضعیتی است که باعث می شود بافت های پوششی رحم در خارج از رحم رشد کنند.
این ناهنجاری می تواند منجر به علائم متعددی شود که ممکن است در زمان قاعدگی بدتر شوند.
علائم اندومتریوز اغلب عبارتند از:
- درد و گرفتگی در لگن یا کمر
- دوره های قاعدگی بسیار سنگین یا منوراژی
- دوره های دردناک یا دیسمنوره
- ناراحتی یا درد در حین رابطه جنسی
- مسائل باروری
آدنومیوز
در افراد مبتلا به آدنومیوز، پوشش رحم در درون دیواره عضلانی رحم رشد می کند.
این وضعیت قادر است پوشش آندومتر و دیواره رحم را بسیار ضخیم تر کند که می تواند منجر به جریان بسیار سنگین تر در طول دوره شود.
در نتیجه احتمال اینکه لخته های خون در خون قاعدگی ظاهر شوند بیشتر است.
عدم تعادل هورمونی
تعادل هورمون ها در بدن برای حفظ سلامت رحم ضروری است. اگر سطح هورمون‌های خاص بدن نامتعادل شود، ممکن است مشکلات زیادی از جمله قاعدگی شدید یا لخته شدن خون رخ دهد.
از دست دادن بارداری
در طی سقط جنین یا سقط بارداری، فرد معمولاً بسته به مرحله بارداری، تعدادی لخته بزرگ را دفع می کند.
گاهی اوقات از دست دادن بارداری ممکن است قبل از اینکه فرد از بارداری خود آگاه شود، اتفاق بیفتد، بنابراین ممکن است سقط جنین زودهنگام را با چرخه قاعدگی منظم اشتباه بگیرید.
رحم بزرگ شده
پس از بارداری، رحم فرد اغلب تا حدودی بزرگتر از قبل باقی می ماند. بزرگ شدن رحم نیز می تواند به دلیل مشکلات ساختاری مانند فیبروم باشد.
در این وضعیت فضای اضافی برای تجمع خون وجود خواهد داشت که می تواند منجر به لخته شدن بیشتر قبل خروج آن از بدن شود.
اختلالات خونریزی
برخی از اختلالات خونریزی ممکن است مسئول جریان شدید قاعدگی باشند. زیرا می توانند بر روی پروتئین های انعقادی پوشش داخلی رحم که برای متوقف کردن خونریزی قاعدگی مورد نیاز است، تأثیر بگذارند.
اختلالاتی مانند اختلال عملکرد پلاکت یا بیماری فون ویلبراند (VWD) ممکن است باعث قاعدگی غیرطبیعی سنگین شوند.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنیم؟
افرادی که خونریزی قاعدگی بسیار شدید را تجربه می کنند یا لخته های بزرگتر از یک چهارم در خون قاعدگی خود دارند باید به پزشک مراجعه کنند، به خصوص اگر هر یک از این علائم شرایط ذکر شده در بالا را داشته باشند.
جریان سنگین قاعدگی چیست؟
فردی که خونریزی شدید قاعدگی را تجربه می کند ممکن است مجبور شود برای بخشی از دوره قاعدگی خود، پد، تامپون یا کاپ قاعدگی خود را بیش از یک بار در هر 2 ساعت عوض کند. آنها همچنین ممکن است به دو پد در یک زمان نیاز داشته باشند و ممکن است فعالیت های روزمره را به دلیل جریان قاعدگی از دست بدهند.
کم خونی
افرادی که پریودهای بسیار سنگینی دارند، بیشتر در معرض خطر کم خونی ناشی از فقر آهن هستند.
کم خونی زمانی رخ می دهد که تعداد گلبول های قرمز خون در بدن کمتر از حد معمول باشد. سطوح پایین آهن می تواند باعث این امر شود زیرا بدن برای ساخت سلول های خونی سالم جدید به آهن نیاز دارد.
سایر علائم کمبود آهن عبارتند از:
- خستگی عمومی
- ضعف
- تنگی نفس
تشخیص و درمان
رژیم غذایی حاوی غذاهای غنی از آهن ممکن است به لخته شدن خون قاعدگی کمک کند.
برای تشخیص علت لخته شدن غیرطبیعی قاعدگی، پزشک ممکن است در مورد علائم و نشانه های شما سؤالاتی پرسیده، آزمایش خون یا تصویربرداری را تجویز نماید، معاینه فیزیکی یا ترکیبی از این موارد در ادامه پرسش سوالات انجام شود.
پیدا کردن علت به پزشک اجازه می دهد تا مناسب ترین دوره درمانی را توصیه کند.
اگر پزشکان تصور کنند که فردی خون زیادی از دست داده یا ممکن است در معرض خطر کم خونی باشد، احتمالا مصرف مکمل آهن را توصیه می کنند.
همچنین برخی از اقداماتی که افراد می توانند در خانه انجام دهند، شامل موارد زیر می گردد:
- هیدراته ماندن با آب
- اجتناب از مصرف آسپرین، که ممکن است خونریزی را بدتر کند
- داشتن یک رژیم غذایی سالم که شامل مصرف غذاهای غنی از آهن است
- انجام فعالیت بدنی منظم
دارو
پزشکان ممکن است داروهای هورمونی را برای کمک به تعادل هورمون ها و کنترل خونریزی شدید تجویز کنند.
آنها ممکن است استفاده یا تغییر روش کنترل بارداری را پیشنهاد کنند. دستگاه های داخل رحمی (IUD) حاوی پروژسترون ممکن است جریان خون را کاهش داده و برخی از قرص های ضد بارداری نیز ممکن است کمک کننده باشند.
پزشکان ممکن است مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) را در طول دوره برای کمک به کاهش علائم مانند گرفتگی، درد و ناراحتی توصیه کنند. NSAID ها همچنین ممکن است به خونریزی بیش از حد کمک کنند.
افرادی که ترجیح می دهند از درمان های هورمونی استفاده نکنند، ممکن است بخواهند داروهایی را امتحان کنند که لخته شدن خون را کنترل می کنند. بهتر است در این مورد با پزشک صحبت کنید.
مطالعه کنید: تاثیر تغییر فصل در قاعدگی
متخصصین زنان و زایمان طبینجا آماده پاسخگویی آنلاین به سوالات شما در این باره هستند.
